Fe + HNO3 → Fe(NO3)3 + NO2 + H2O

Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ + H₂O là phản ứng oxi hóa khử, được Thptlequydontranyenyenbai.edu.vn biên soạn, phương trình Fe+ HNO3 đặc nóng này sẽ xuất hiện trong nội dung các bài học: Cân bằng phản ứng oxi hóa khử tính chất Hóa học của Fe và tính chất hóa học HNO₃…. cũng như các dạng bài tập quan trọng.

1. Phương trình phản ứng Fe tác dụng HNO₃ đặc nóng

Fe + 6HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + 3NO₂ ↑ + 3H₂O

2. Điều kiện phản ứng xảy ra phản ứng Fe và HNO₃ 

HNO₃ đặc nóng

3. Cân bằng phản ứng oxi hóa khử Fe + HNO₃ → Fe(NO₃)₃ + NO₂ ↑ + H₂O

Xác định sự thay đổi số oxi hóa

Fe⁰ + HN⁺⁵O₃ → Fe⁺³(NO₃)₃ + N⁺⁴O₂ ↑ + H₂O

1x 3x

Fe → Fe+3 + 3e N+5 + 1e → N+4

4. Hiện tượng phản ứng xảy ra khi cho Fe tác dụng HNO₃ đặc nóng

Khi cho Fe tác dụng HNO₃ đặc nóng, có khí độc màu nâu đỏ thoát ra chính là NO₂

5. Tính chất hóa học cơ bản của sắt

4.1. Tác dụng với phi kim 

Với oxi: 3Fe + 2O₂  Fe₃O₄ 

Với clo: 2Fe + 3Cl₂  2FeCl₃

Với lưu huỳnh: Fe + S  FeS

Ở nhiệt độ cao, sắt phản ứng được với nhiều phi kim.

4.2. Tác dụng với dung dịch axit

Tác dụng với với HCl, H₂SO₄ loãng

Fe + 2HCl → FeCl₂ + H₂

Tác dụng với H₂SO₄ đặc, nóng; HNO_{3 đặc}:

2Fe + 6H₂SO₄ → Fe₂(SO₄)₃ + 3SO₂ + 6H₂O

Không tác dụng với H₂SO₄ đặc nguội, HNO₃ đặc, nguội

4.3. Tác dụng với dung dịch muối

Đẩy được kim loại yếu hơn ra khỏi muối

Fe + CuSO₄ → FeSO₄ + Cu

6. Bài tập vận dụng liên quan 

Câu 1. Cho hỗn hợp Fe, Cu vào HNO₃ đặc, đun nóng cho tới phản ứng hoàn toàn, thu được dung dịch chỉ chứa một chất tan và còn lại m gam chất rắn không tan. Chất tan đó là

A. Fe(NO₃)₃

B. Fe(NO₃)₂

C. Cu(NO₃)₂

D. HNO₃

Câu 2. Kim loại nào sau đây tác dụng với axit HCl loãng và khí clo không cho cùng loại muối clorua kim loại

A. Zn

B. Pb

C. Ag

D. Fe

Câu 3. Cho các sơ đồ phản ứng hoá học sau đây, có bao nhiêu sơ đồ sai?

(1) Fe₃O₄+ HCl → FeCl₂ + FeCl₃ + H₂O

(2) Fe(OH)₃+ H₂SO_{4 đặc nóng} → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O

(3) FeO + HNO₃→ Fe(NO₃)₃ + NO + H₂O

(4) FeCl₂ + HNO₃→ Fe(NO₃)₃ + HCl + NO + H₂O

(5) Al + HNO₃ → Al(NO₃)₃ + H₂

(6) FeO + H₂SO_{4 đặc nguội} → Fe₂(SO₄)₃ + SO₂ + H₂O

A. 1

B. 2

C. 3

D. 4

Câu 4. Cho các phản ứng oxi hoá − khử sau:

(1)2H₂O₂ → 2H₂O + O₂

(2) 2HgO → 2Hg + O₂

(3) Cl₂ + 2KOH → KCl + KClO + H₂O

(4) 2KClO₃ → 2KCl + 3O₂

(5) 3NO₂ + H₂O → 2HNO₃ + NO

(6) 2KMnO₄→ K₂MnO₄ + MnO₂ + O₂

Trong số các phản ứng trên, có bao nhiêu phản ứng oxi hoá − khử nội phân tử?

A. 2.

B. 3.

C. 4.

D. 5.

Câu 5. Cho dãy các chất: FeO, Fe(OH)₂, FeSO₄, Fe, Fe₂(SO₄)₃, Fe₂O₃. Số chất trong dãy bị oxi hóa khi tác dụng với dung dịch HNO₃ đặc, nóng là:

A. 6.

B. 3.

C. 5.

D. 4

Câu 6. Cho 19,2 gam hỗn hợp Cu và CuO tác dụng với dung dịch HNO₃ loãng dư thu được 448 ml khí NO (đktc) (sản phẩm khử duy nhất). Phần trăm về khối lượng của CuO trong hỗn hợp:

A. 60%

B. 90%

C. 10%

D. 20%

Câu 7. Những kim lọai nào sau đây đẩy được sắt ra khỏi dung dịch sắt (II) sunfat và bạc ra khỏi bạc Nitrat :

A. Na, Mg, Zn

B. Mg, Zn, Al

C. Fe, Cu, Ag

D. Al, Zn, Pb

Câu 8. Để điều chế Fe(NO₃)₂ ta có thể dùng phản ứng nào sau đây?

A. Fe + dung dịch AgNO₃ dư

B. Fe + dung dịch Cu(NO₃)₂

C. Fe₂O₃ + dung dịch HNO₃

D. FeS + dung dịch HNO₃

Câu 9. Dãy các chất và dung dịch nào sau đây khi lấy dư có thể oxi hoá Fe thành Fe (III)?

A. HCl, HNO₃ đặc, nóng, H₂SO₄ đặc, nóng

B. Cl₂, HNO₃ nóng, H₂SO₄ đặc, nguội

C. bột lưu huỳnh, H₂SO₄ đặc, nóng, HCl

D. Cl₂, AgNO_{3 dư}, HNO₃ loãng

Câu 10. Trong quá trình bảo quản, một chiếc đinh sắt nguyên chất đã bị oxi hóa bởi oxi không khí tạo thành hỗn hợp X gồm Fe, Fe₂O₃, Fe₃O₄ và FeO. Hỗn hợp X không bị hòa tan hoàn toàn trong lượng dư dung dịch chất nào sau đây?

A. AgNO₃.

B. HCl.

C. HNO₃ đặc, nóng.

D. H₂SO₄ đặc, nóng.

Câu 11. Cho m gam Fe tác dụng với dung dịch HNO₃ thấy sinh ra 0,1 mol NO là sản phẩm khử duy nhất của HNO₃ và còn lại 1,6 gam Fe không tan. Giá trị của m là:

A. 5,6

B. 7,2

C. 12

D. 10

Câu 12. Cho 5,6 gam Fe tác dụng hết với dung dịch HNO₃ (dư). Sau phản ứng sinh ra V lít khí NO₂ (ở đktc, sản phẩm khử duy nhất). Tính thể tích khí sinh ra?

A. 6,72 lít

B. 13,44 lít

C. 3,36 lít

D. 10,08 lít

Câu 13. Cho a gam bột Fe vào dung dịch HNO₃ lấy dư, ta được 8,96 lít (đktc) hỗn hợp gồm hai khí NO₂ và NO và tỉ khối đối với O₂ bằng 1,3125. Thành phần phần trăm theo thể tích của NO, NO₂ và khối lượng a của Fe đã dùng là

A. 45% và 55% ; 5,6 gam.

B. 25% và 75%; 5,6 gam.

C. 25% và 75%; 11,2 gam.

D. 45% và 55%; 11,2 gam.

Câu 14. Thực hiện các thí nghiệm sau:

(1) Đốt dây sắt trong bình khí clo dư

(2) Cho Fe vào dung dịch HNO₃ đặc, nguội

(3) Cho Fe vào dung dịch HCl loãng, dư

(4) Cho Fe vào dung dịch CuSO₄

(5) Cho Fe vào dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng

Số thí nghiệm tạo ra muối Fe(II) là:

A. 3

B. 4

C. 2

D. 1

Câu 15. Hòa tan kim loại Fe vào dung dịch H₂SO₄ đặc, nóng đến khi phản ứng xảy ra hoàn toàn thu được dung dịch Y, chất rắn Z và khí T. Phát biểu nào sau đây không đúng

A. Y chứa Fe₂(SO₄)₃

B. Z là Fe

C. T là SO_­2

D. Y chứa FeSO₄

Câu 16. 10,8g kim loại A hóa trị không đổi tác dụng hoàn toàn với 3,696 lít O₂ đktc được rắn B. Cho B tác dụng hết với dung dịch H₂SO₄ loãng thu được 2,688 lít khí đktc. Phát biểu nào sau đây đúng?

A. Trong hợp chất với clo, kim loại A chiếm 20,225% khối lượng

B. Hợp chất của A với oxi là hợp chất cộng hoá trị

C. Hiđroxit của A có công thức A(OH)₂ là một bazơ không tan.

D. Nguyên tố A thuộc chu kì 2 của bảng tuần hoàn.

Câu 17. Nung 8,4 gam Fe trong không khí, sau phản ứng thu được m gam chất rắn X gồm Fe, Fe₂O₃, Fe₃O₄, FeO. Hòa tan m gam hỗn hợp X vào dung dich HNO₃ dư thu được 2,24 lít khí NO₂ (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. Giá trị của m là:

A. 11,2 gam.

B. 10,2 gam.

C. 7,2 gam.

D. 6,9 gam.